Applicatiecomponentmodel

(Doorverwezen vanaf Applicatiecomponentmodel)

Het applicatiemodel (ook wel: “applicatie-architectuur”) beschrijft de applicaties die een instelling nodig heeft om haar processen te ondersteunen. Het model beschrijft deze applicaties (ook wel: “applicatiecomponenten”) op een logisch niveau, onafhankelijk van specifieke productkeuzen. Applicaties zijn daarmee logische groeperingen van functionaliteit die de geautomatiseerde ondersteuning bieden van bedrijfsprocessen. Applicaties worden primair gevormd door functionaliteit die ze aanbieden en de gegevens die zij beheren. Het bedrijfsfunctiemodel, het bedrijfsobjectmodel en het applicatiemodel vormen daardoor een soort drie-eenheid die bij elkaar de meest belangrijke informatievoorzieningsaspecten beschrijven. Het onderscheid in technische deelcomponenten is in het applicatiemodel niet relevant.

Het applicatiemodel is meer inrichtingsafhankelijk dan de eerder beschreven modellen. Het geeft aan welke eenheden worden voorgesteld om geautomatiseerd in te richten, waarbij de omvang van een eenheid primair wordt bepaald door de producten die beschikbaar zijn in de markt. Dit maakt het ook lastig te bepalen wat de juiste eenheid is; leveranciers bepalen vooral de omvang en trekken zich daarbij niet direct iets van andere leveranciers aan. Dat betekent dat wat de ene leverancier als één product aanbiedt (bijvoorbeeld een studentinformatiesysteem), door andere leveranciers als drie losse producten wordt aangeboden (inschrijfsysteem, studentvolgsysteem en onderwijscatalogus). In de discussie is gebleken dat we niet tot volledig eenduidige criteria kunnen komen om te bepalen wat de juiste omvang is. In dit specifieke geval hebben we toch gekozen om in het model maar één applicatie op te nemen omdat de markt neigt naar een geïntegreerde oplossing. Dat wil niet zeggen dat instellingen met drie losse applicaties slechter af zijn; zij hebben op basis van voor hen relevante argumenten een andere keuze gemaakt. We hebben er in het model voor gekozen vooral een ideaal applicatielandschap weer te geven. Dit geeft richting voor de toekomst en voorkomt het vasthouden aan suboptimale keuzes uit het verleden. Het model is daarmee dus nadrukkelijk een streefmodel waarbij instellingen zelf bepalen in welke mate en in welk tempo ze bewegen naar dit streefbeeld.

Het applicatiemodel biedt een checklist van concrete eenheden waarvan kan worden bepaald of ze het best in het eigen rekencentrum, in een community cloud of de public cloud kunnen worden geplaatst. De criteria die daarbij gebruikt kunnen worden zijn beschreven in de architectuurvisie. In het algemeen moet de toepassing van het applicatiemodel vooral worden gezocht in het gebruik als vergelijkingsmateriaal met het eigen applicatielandschap van instellingen. Door te kijken waar verschillen liggen tussen het streefmodel en de huidige inrichting ontstaat een beeld van mogelijke verbeteringen. De mate waarin deze verbeteringen voldoende waarde opleveren en aansluiten bij strategische doelstellingen van de instelling kan daarbij sterk verschillen. Het resulterende plan van verschillende instellingen zal dan ook heel verschillend zijn. Het applicatiemodel geeft ook zicht op het beheer en de uitwisseling van gegevens. Per applicatie is aangegeven voor welke gegevens de applicatie de meest logische bron is en de andere gegevens hij nodig heeft. Dit leidt automatisch ook tot inzichten over gewenste informatiestromen en koppelvlakken tussen applicaties. Zo zouden alle applicaties die een bepaald gegeven gebruiken deze moeten ophalen uit de bronapplicatie. Bij het gebruik van het applicatiemodel als meetlat voor het eigen applicatielandschap zouden dus ook de informatiestromen moeten worden meegenomen. Overigens is het niet altijd mogelijk om bedrijfsobjecten eenduidig aan één applicatie toe te wijzen. Dat komt enerzijds door de omvang van de geïdentificeerde bedrijfsobjecten te groot kan zijn om aan één applicatie toe te wijzen. Anderzijds doorlopen bedrijfsobjecten ook stadia waarbij verantwoordelijkheden kunnen veranderen. Zo heeft een prospect deelnemer een geheel andere status dan een actieve deelnemer of een alumnus. Ook de verantwoordelijke eigenaar en data steward kunnen daardoor veranderen.

We maken in het applicatiemodel onderscheid tussen applicaties die de eerder beschreven bedrijfsfuncties direct ondersteunen (Specifieke applicaties) en applicaties die in veel verschillende bedrijfsfuncties worden gebruikt (Generieke applicaties).

Het domein betreffende Sturing. (Grouping) Sturing Een systeem dat een integraal en historisch beeld geeft van gegevens. (ApplicationComponent) Managementinformatiesysteem Een systeem dat helpt bij het bepalen en sturen van projecten, programma's en portfolio's van assets en veranderingen. (ApplicationComponent) Project Programma en Portfoliomanagement systeem Een systeem die het modelleren en beheren van de enterprise-architectuur ondersteunt. (ApplicationComponent) Architectuurbeheersysteem Een systeem dat kwaliteitsmanagement ondersteunt. (ApplicationComponent) Kwaliteitsmanagementsysteem Systeem dat processen ondersteunt om compliant te kunnen zijn aan wettelijke vereisten m.b.t. milieu, gezondheid en veiligheid. (ApplicationComponent) Gezondheid Veiligheid en Duurzaamheid systeem Het domein betreffende Onderwijs. (Grouping) Onderwijs Een systeem dat specifieke leerinhoud voor de deelnemer zichtbaar maakt. (ApplicationComponent) Educatieve applicatie Een systeem voor het beheren van onderwijsmateriaal. (ApplicationComponent) Learning content management systeem Een systeem dat het mogelijk maakt om plagiaat in bewijsstukken van deelnemers te detecteren. (ApplicationComponent) Plagiaatdetectiesysteem Een systeem dat studenten ondersteunt bij het leren en het interacteren met medestudenten en docenten over het onderwijs. (ApplicationComponent) Learning management systeem Een systeem dat een student ondersteunt bij het verzamelen van eigen werk. (ApplicationComponent) Digitaal portfoliosysteem Een systeem dat het toetsen van deelnemers ondersteunt. (ApplicationComponent) Digitaal toetssysteem Een systeem dat het opnemen, beheren en publiceren van video's ondersteunt. (ApplicationComponent) Videomanagementsysteem Een systeem dat het streamen van hoge kwaliteit video ondersteunt. (ApplicationComponent) Videostreamingsysteem Een systeem dat vraag en aanbod van stageplaatsen aan elkaar koppelt en het (afstudeer)stagetraject volgt. (ApplicationComponent) Stagesysteem Een systeem dat gegevens verzamelt over deelnemers van hoger onderwijsinstellingen. (ApplicationComponent) Basisregistratie hoger onderwijs Het domein betreffende Onderzoek. (Grouping) Onderzoek Een systeem dat het verzamelen van onderzoeksgegevens ondersteunt. (ApplicationComponent) Onderzoeksmeetsysteem Een systeem dat de analyse van gegevens ondersteunt. (ApplicationComponent) Gegevensanalysesysteem Een systeem dat de visualisatie van gegevens ondersteunt. (ApplicationComponent) Gegevensvisualisatiesysteem Een systeem dat het beheer van onderzoeksgegevens tijdens de uitvoering van het onderzoek ondersteunt. (ApplicationComponent) Onderzoeksgegevensbeheersysteem Digitale omgeving waarin onderzoekers kunnen samenwerken aan een onderzoeksproject. (ApplicationComponent) Virtual Research Environment Een systeem dat het detecteren en corrigeren of verwijderen van invalide gegevens ondersteunt. (ApplicationComponent) Data cleansing tool Een platform dat centraal onderzoeksgegevens uit verschillende bronnen binnenhaalt en datatoegang biedt tot datawetenschappers / onderzoekers via een portal. (ApplicationComponent) Research Data Platform Een systeem dat auteurs van werken administreert en uniek identificeert. (ApplicationComponent) Auteuridentificatiesysteem Voorziening gericht op het uitvoeren van (grootschalige, high-performance) rekenkundige operaties op grote datasets. (ApplicationComponent) Compute solution Het domein betreffende Valorisatie. (Grouping) Valorisatie Het domein betreffende Informatieontsluiting (Grouping) Informatieonsluiting Een systeem dat het beheren van collecties van materialen (boeken, tijdschriften, artikelen, multimedia) en het uitlenen ervan ondersteunt. (ApplicationComponent) Bibliotheeksysteem Een systeem waarmee alle interne en externe wetenschappelijke content doorzocht kan worden. (ApplicationComponent) Wetenschappelijke zoekmachine Een systeem dat het langdurig preserveren van gegevens ondersteunt. (ApplicationComponent) E-Depot Een systeem dat identificaties van objecten (zoals publicaties en onderzoeksgegevens) toewijst en beheert. (ApplicationComponent) Objectidentificatiesysteem Het domein betreffende Onderwijsondersteuning. (Grouping) Onderwijsondersteuning Systeem dat het plannen van de inzet van medewerkers ondersteunt. (ApplicationComponent) Inzetplanningssysteem Een systeem het maken van roosters ondersteunt op basis van beschikbaarheid van middelen. (ApplicationComponent) Roostersysteem Een systeem dat het onderwijsaanbod en de belangrijkste gegevens van studenten administreert, inclusief hun studievoortgang. (ApplicationComponent) Studentinformatiesysteem ApplicationComponent Evenementensysteem Het domein betreffende Onderzoeksondersteuning. (Grouping) Onderzoeksondersteuning Een systeem dat het plannen en managen van onderzoek ondersteunt. (ApplicationComponent) Onderzoeksinformatiesysteem Een systeem dat het volgen van de voortgang van promoties ondersteunt. (ApplicationComponent) Promotievolgysteem Een systeem dat subsidieaanvragen voor onderzoeken ondersteunt. (ApplicationComponent) Onderzoekssubsidieaanvraagsystee- m Een systeem dat het beheren en publiceren van disseminaties uit een onderzoek ondersteunt. (ApplicationComponent) Onderzoeksdisseminatierepository Een systeem dat het archiveren van onderzoeksgegevens ondersteunt. (ApplicationComponent) Onderzoeksgegevensarchief Systeem dat het registreren van 'informed consent' ondersteunt. (ApplicationComponent) Informed Consent registratiesysteem Een systeem dat het plannen en managen van klinische onderzoeken ondersteunt. (ApplicationComponent) Clinical Trial Management Systeem Het domein betreffende Bedrijfsvoering (Grouping) Bedrijfsvoering Een systeem dat het administreren en managen van medewerkers ondersteunt. (ApplicationComponent) Personeelssysteem Een systeem dat het registreren van de besteding van de tijd van individuen ondersteunt. (ApplicationComponent) Tijdregistratiesysteem Een systeem dat de financiële administratie en de verwerking van financiële stromen ondersteunt. (ApplicationComponent) Financieel systeem Een systeem dat het beheren van gebouwen en de daaraan verbonden faciliteiten en goederenstromen ondersteunt. (ApplicationComponent) Facilitair systeem Een systeem dat het inkopen van producten alsook het beheren van leveranciers en contracten ondersteunt. (ApplicationComponent) Inkoopsysteem Een systeem dat het relatiebeheer in de brede zin ondersteunt. (ApplicationComponent) CRM systeem Een systeem dat de interne dienstverlening (servicemanagement) ondersteunt. (ApplicationComponent) Servicemanagementsysteem Een systeem dat ondersteunend is aan alle inhoudelijke (incl. leerportaal on social communities), logistieke en administratieve processen rondom het aanbieden van leerinterventies aan medewerkers (ApplicationComponent) Corporate LMS Een systeem dat het uitbetalen van salarissen aan medewerkers ondersteunt. (ApplicationComponent) Salarisverwerkingssysteem Systeem waarmee fysieke betalingen kunnen worden ontvangen. (ApplicationComponent) Betaalsysteem Een systeem dat fysieke kaarten beheert, inclusief de daarop beschikbare gegevens voor bijvoorbeeld toegang tot gebouwen en ruimtes. (ApplicationComponent) Kaartbeheersysteem Een systeem dat het uitvoeren van aanbestedingen ondersteunt. (ApplicationComponent) Aanbestedingssysteem Een systeem dat erop gericht is om het ontwerpen, realiseren, deployen en beheren van software te ondersteunen. (ApplicationComponent) Software-ontwikkelomgeving Een systeem dat het beheren van IT systemen ondersteunt. (ApplicationComponent) IT management systeem Een systeem dat identiteiten (gebruikers) en toegangsrechten beheert. (ApplicationComponent) Identity- en accessmanagementsysteem Het domein betreffende Generieke Applicaties. (Grouping) Generieke Applicaties Een systeem dat gebruikers een persoonlijke omgeving biedt. (ApplicationComponent) Portaal Een systeem dat in informatie via audiovisuele displays naar specifieke doelgroepen kan publiceren. (ApplicationComponent) Narrowcastingsysteem Een systeem dat ondersteunt bij het vinden van de juiste informatie, ondermeer door antwoorden te geven op veelgestelde vragen op een web-site. (ApplicationComponent) Online kennisbank Een systeem dat het mogelijk maakt om enquetes af te nemen. (ApplicationComponent) Enquetesysteem Een systeem dat het maken van elektronische formulieren ondersteunt. (ApplicationComponent) Formulierengenerator Een systeem dat het creeren en delen van gezamenlijke kennis ondersteunt. (ApplicationComponent) Samenwerkingssysteem Een systeem dat het communiceren tussen mensen via verschillende kanalen ondersteunt. (ApplicationComponent) Unified Communications systeem Een systeem dat het uitwisselen van e-mails tussen gebruikers ondersteunt. (ApplicationComponent) E-mail systeem Een systeem dat het uitvoeren van (bedrijfs)processen ondersteunt. (ApplicationComponent) BPM systeem Een systeem dat het beheren en publiceren van web content ondersteunt. (ApplicationComponent) Web content management systeem Een systeem dat het maken, beheren en archiveren van documenten en records ondersteunt. (ApplicationComponent) Document management systeem Een verzameling van systemen die het maken van ongestructureerde gegevens zoals presentaties, documenten en spreadsheets ondersteunt. (ApplicationComponent) Officesuite Ondersteunt het scannen, indexeren, herkennen en converteren van documenten. (ApplicationComponent) Inputmanagementsysteem Een systeem dat het genereren van documenten op basis van specifieke invoer ondersteunt. (ApplicationComponent) Enterprise outputmanagementsysteem Een systeem waarmee zowel gestuctureerde als ongestructureerde gegevens uit meerdere systemen wordt geïndexeerd en doorzoekbaar wordt gemaakt. (ApplicationComponent) Zoekmachine Het domein betreffende Derden. (Grouping) Derden Een systeem dat informatie over alle hoger onderwijs opleidingen in Nederland bevat. (ApplicationComponent) Externe opleidingscatalogus Een systeem dat onderzoeksresultaten ontsluit, zowel publicaties als onderzoeksgegevens. (ApplicationComponent) Extern onderzoeksportaal Een systeem dat open onderwijsmateriaal ontsluit dat vanuit instellingen beschikbaar is gesteld voor hergebruik. (ApplicationComponent) Extern open onderwijsportaal Een systeem waarmee individuen zich kunnen aanmelden voor een opleiding bij een onderwijsinstelling. (ApplicationComponent) Extern inschrijfsysteem Een systeem waarmee deelnemers zich kunnen inschrijven voor minoren of vakken die zij buiten de onderwijsinstelling waar ze staan ingeschreven willen volgen. (ApplicationComponent) Extern uitwisselingssysteem Een systeem dat een catalogus bevat van publiek fysiek en digitaal materiaal. Voorbeeld NBC+ (Gemeenschappelijk Geautomatiseerd Catalogiseersysteem voor Nederlandse Bibliotheken). (ApplicationComponent) Externe bibliotheekcatalogus Een systeem dat gegevens over externe organisaties bevat. (ApplicationComponent) Extern handelsregister Deze svg is op 19-04-2023 13:33:34 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 13:33:34 CEST

Zie ook de volgende gebieden voor meer gedetailleerde informatie:

Deze figuur is ook beschikbaar als download.

BIV-classificatie

Ook applicaties kunnen worden voorzien van een BIV-classificatie als basis voor informatiebeveiligingsmaatregelen. De BIV-classificatie van bedrijfsobjecten kan gebruikt worden om een BIV-classificatie voor applicaties af te leiden. Cruciaal voor het bepalen van de BIV-classificatie van een applicatie is de vraag of een applicatie die geen bronsysteem voor een bepaald bedrijfsobject is, de gevoelige attributen van dat bedrijfsobject ontsluit. Als die gevoelige attributen niet ontsloten worden kan de BIV-classificatie van dat bedrijfsobject buiten beschouwing worden gelaten bij de classificatie van die applicatie. Als voorbeeld is in de volgende tabel de BIV-classificatie van het bibliotheeksysteem volgens dat principe uitgewerkt. De bedrijfsobjecten die alleen worden geraadpleegd door het bibliotheeksysteem zijn schuingedrukt weergegeven.

Bedrijfsobject B-score I-score V-score
uitleen L L L
werk L L O
expressie L L O
manifestatie L L O
item L L O
deelnemer M H H
medewerker M H H
vordering L M L
inkomende betaling L M L
kostenplaats L M L
BIV-classificatie L L L

Tabel 1 Voorbeeldclassificatie van het bibliotheeksysteem

Als het bibliotheeksysteem wel gevoelige attributen van deelnemer en/of medewerker ontsluit, moet de classificatie van dit systeem aangepast worden. Het is te overwegen om specifieke attributen die veel impact hebben op de BIV-classificatie van een applicatie te verplaatsen naar een aparte applicatie om te voorkomen dat er mogelijk zware informatiebeveiligingsmaatregelen noodzakelijk zijn voor de applicatie. Zo zouden bijvoorbeeld de gegevens over functiebeperkingen van deelnemers en studie- en deelnemergerelateerde aantekeningen van begeleiders kunnen worden weggelaten uit het studentinformatiesysteem om te voorkomen dat deze een V-score van hoog zou krijgen. Of een dergelijke afsplitsing zinvol is dient per situatie te worden beschouwd.

Rapporten